YAKLAŞIK MALİYETİN ALTINDA TEK GEÇERLİ TEKLİF KALDIĞI GEREKÇESİ İLE İHALE İPTAL EDİLİR Mİ?
İhalede yaklaşık maliyetin altında tek geçerli teklif kalmıştır.
Yaklaşık maliyet 15.637.484,21 TL
Tek geçerli teklif 12.524.610,00 TL dir.
İhale komisyonu,
“İhalede avantajlı teklif kalmadığından kamu yararı ve hizmet gerekliliği açılarından ihalenin iptal edildiği görülmüştür”
Kararı vermiştir.. İhale iptal edilmiştir.
Geçerli teklif sahibinin idareye itirazı ret edilmiş ve firma kamu ihale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunmuştur.
Kamu ihale kurulunun karar özeti,
4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri belirleyen 5’inci maddesinde, idarelerin anılan Kanun’a göre yapılan ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu belirtilmiş olup, anılan Kanun’un 39’uncu maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idare tarafından ihalenin iptali düzenlenmiştir. Bu çerçevede, idarelere ihalenin iptali konusunda takdir yetkisi tanındığı, ancak bu takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız bir yetki niteliği taşımayıp, bu yetkinin anılan Kanun’un 5’inci maddesinde sayma suretiyle belirtilen temel ilkeler ile kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun şekilde hareket edilerek kullanılması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, ………….ihalede tek geçerli teklif kalması durumunun değişmediği, idare tarafından tek geçerli teklif sahibi kalması üzerine ihalede avantajlı teklif kalmadığından kamu yararı ve hizmet gerekliliği gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesine yönelik komisyon kararında da herhangi bir aykırılık bulunmadığı, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Görüldüğü üzere kamu ihale kurulu iptal işleminin uygun olduğu yönünde karar vermiştir.
Aynı konudaki daha önceki yazımızı hatırlayalım.
İhalede yaklaşık maliyetin altında tek geçerli teklif kalıyor.
Yaklaşık maliyet, 33.028.487,93 TL
Tek geçerli teklif, 27.978.162,50 TL
İhale komisyonu ihaleyi iptal etmiştir. Gerekçe,
Her ne kadar tek geçerli teklifin yaklaşık maliyetin altında olduğu görülse de rekabetin sağlanması durumunda ihtiyacın daha uygun şartlarda karşılanabileceği değerlendirilerek kaynakların etkin, verimli ve ekonomik kullanılması gerektiği gerekçesi ile ihalenin iptaline karar verilmiştir.
Geçerli teklif sahibinin idareye itirazı ret edilmiş ve firma kamu ihale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunmuştur.
Kamu ihale kurulunun karar özeti,
Yapılan incelemede, diğer iki isteklinin tekliflerinin çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakılması sonucunda gelinen aşamada ihalede 27.978.162,50 TL tutarındaki başvuru sahibinin teklifinin tek geçerli teklif olduğu görülmekle birlikte,
Söz konusu teklifin idarece tespit edilen 33.028.487,93 TL tutarındaki yaklaşık maliyetin altında olduğu, her ne karar diğer iki fiyat teklifi birbirlerine yakın iken başvuru sahibinin fiyat teklifinin diğer tekliflerden ciddi şekilde ayrıştığı görülse de,
Çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakılan geçersiz fiyat teklifleri ile geçerli bir teklifin karşılaştırılmasının uygun olmadığı,
Nitekim ilk ihale komisyonu kararında da başvuru sahibinin teklifinin ekonomik olmadığına ilişkin değerlendirme de yapılmadığı, ihalede tek geçerli teklif kalmasının tek başına ihalede rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği, isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin 5.050.325,43 TL altında olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde söz konusu hususun iptal kararına dayanak oluşturamayacağı anlaşılmıştır.
BİRBİRİNE BENZER İKİ KONUDA KAMU İHALE KURULUNUN FARKLI 2 KARARI
Aynı konuda verilen farklı iki karar ve karar gerekçelerinin anlaşılması zor görünüyor.
Benzer iptallerde genellikle de rekabet şartlarının oluşmadığı veya yukarda belirtildiği üzere avantajlı teklif kalmadığı beyan edilmektedir.
İhale süreçlerinde rekabet, soyut bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.
İhaleye kaç kişi katılırsa rekabet oluşmaktadır, kaç tekliften az olursa rekabet oluşmaz, bu tekliflerden kaç tanesi geçerli olursa rekabet şartları değişebilir diye mevzuatta tanımlanmış bir husus yoktur.
İhaleye çıkılan bir işin teknik şartnamesi objektif ve doğru hazırlanmışsa,
Yaklaşık maliyet doğru hazırlanmışsa,
Kanunda yazılı şartlarda ilan edilerek duyurulmuşsa,
İhaleye katılımı engelleyici başka herhangi bir faktör yoksa,
Rekabet oluşmuş demektir ve yaklaşık maliyetin altındaki her teklif geçerli ve avantajlı bir tekliftir. Hatta; belirtmiş olduğumuz şartlarda gerçekleşen ihalede oluşan, yaklaşık maliyetin üzerindeki en düşük fiyatlar da mevzuat kapsamında yapılacak değerlendirmeye göre kabul edilebilir fiyattır.
Yaklaşık maliyetin altında geçerli teklif var iken ihale ancak aşağıdaki gerekçelerle iptal edilebilir.
- İdarenin ihtiyaçları değişti ise ve yapılacak iş gereksiz olacaksa veya amaca hizmet etmeyecekse,
- Yaklaşık maliyet yanlış tespit edildi ise,
- Bulunulan aşamaya kadar yürütülen ihale süreçlerinde; düzeltilemeyecek eksik, yanlış veya hukuka ve mevzuata aykırı işlemler yapılmışsa,
Bu hususlar belgelenerek ihale iptal edilebilecektir.
Bu konudaki soyutluk ve belirsizlik aynı zamanda idarelere /ihale komisyonlarına keyfi hareket etme serbestisi de verebilmektedir. İhaleyi kazanan firma idarenin tercih etmediği bir firma ise ve mevcut teklif ihalede tek geçerli teklif ise, rekabetin oluşmadığı gerekçesi ile ihale iptal kararları görülebilmektedir.
Eğer firma hakkında idarenin bir rahatsızlığı yok ise aynı durumda fiyat uygun kabul edilerek ihalenin yapılması, devam edilmesi kararı da verilebilmektedir.
Ancak hiçbir somut belgeye dayanmayan değerlendirme ve beyanlarla ihalenin iptal edilmesinin, kurumlara ve hukuk devletine olan güveni sarsacağı değerlendirilmektedir.
Kamu ihale kanununun 5 nci maddesi çok nettir.
Temel ilkeler
Madde 5- İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.
Kanun çok güzel hazırlanmış. Bize sadece uygulaması kalıyor.
Peki aynı durumla karşılaşarak mağdur olan istekli firmalar ne yapmalıdır.
Tabi ki mevzuatta tanımlanmış olan hak arama yolları kullanılarak haklarını aramalıdırlar.
